همایش بین‌المللی «ساخت، بازسازی و توسعه عتبات عالیات» برگزار می‌شود

بازسازی عتبات، بسترساز تمدن نوین اسلامی

رئیس ستاد توسعه و بازسازی عتبات عالیات استان اصفهان، این اقدام را دارای ابعادی فرهنگی، سیاسی و اقتصادی برشمرد و گفت: «بازسازی اماکن مقدس، تنها یک پروژه عمرانی نیست، بلکه بستری برای تحول معنوی، تربیت دینی و در نهایت، تمدن‌سازی اسلامی است.»

وی با اشاره به سابقه تاریخی نقش ایرانیان در ساخت و توسعه حرم‌های مطهر از دوره صفویه، از تشکیل ستاد بازسازی عتبات در ۲۰ سال گذشته با پیشنهاد شهید سلیمانی و تأیید مقام معظم رهبری خبر داد و پروژه‌های شاخصی، چون صحن حضرت زهرا (س) در نجف و توسعه بین‌الحرمین را از جمله دستاورد‌های این ستاد عنوان کرد.

عسگری افزود: «این همایش می‌تواند به خاستگاه تعاملات فرهنگی گسترده‌تر، توسعه گردشگری سلامت، صادرات فرهنگی و ارتباط میان مراکز علمی و صنعتی کشور تبدیل شود. همچنین برنامه‌ریزی برای برگزاری همایش جهانی اربعین با محوریت دانشگاه‌های اصفهان و خراسان در دستور کار قرار دارد.»

مهندسی فرهنگی عتبات و همبستگی میان ایران و عراق

دبیر علمی همایش بین‌المللی ساخت و توسعه عتبات در اصفهان، گفت این همایش فرصتی برای مرور دستاورد‌های تاریخی ایرانیان در بازسازی و توسعه حرم‌های مطهر و تبیین نقش فرهنگی و علمی ایران در عتبات عالیات است.

اصغر منتظرالقائم در نشست خبری همایش بین‌المللی ساخت، بازسازی و توسعه عتبات عالیات گفت: بحث همایش عتبات در گذر تاریخ به دلایل مختلفی جنبه علمی و دانشگاهی پیدا می‌کند، زیرا مسئله زیارت در فرهنگ اسلام و در بسیاری از فرهنگ‌های جهان وجود دارد و حتی در میان مشرکان نیز موضوع زیارت مطرح است.

وی افزود: زیارت مسئله‌ای روحانی و معنوی است. ارتباط با شخصی که از دنیا رحلت کرده، حرکت در مسیر معنوی و ایجاد سلامت معنوی در فردی که به زیارت می‌رود از اهداف اصلی این سنت محسوب می‌شود.

منتظرالقائم تصریح کرد: کسی که به زیارت می‌رود، مقام و منزلت بالایی برای شخص مورد زیارت قائل است و به همین دلیل در فرهنگ و الهیات تشیع، مسئله زیارت اهمیت ویژه‌ای دارد و از زمان پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله وجود داشته است. امروزه مسئله عتبات برای جهان اسلام و حتی جهانیان اهمیت پیدا کرده است.

دبیر علمی همایش ادامه داد: تداوم و گسترش مهندسی فرهنگی عتبات و مزارات شیعه موجب ارتباط بیشتر جهان اسلام، به ویژه میان ملت‌های ایران و عراق می‌شود و این ارتباط ویژه، مقابله با تحریفات دشمنان علیه تشیع و مسئله زیارت را ممکن می‌سازد.

وی افزود: ارتباط میان مردم ایران و عراق اهمیت ویژه‌ای دارد تا بتوان مسئله زیارت و حضور ایرانیان در عتبات را به شکل علمی و فرهنگی تبیین کرد. ایرانیان از ابتدای شکل‌گیری مراقد ائمه علیهم‌السلام سهم مهمی در ساخت، بازسازی و توسعه عتبات داشته‌اند؛ از جمله حرم امام حسین، حرم امیرالمؤمنین در نجف، حرم عباسیه و حرم حضرت سلمان. پس از تخریب حرم امام حسین به دستور متوکل عباسی، ایرانیان با امکانات و حمایت مالی خود، آن را بازسازی کردند و برای اولین بار حرم امیرالمؤمنین نیز توسط ایرانیان توسعه یافت.

منتظرالقائم ادامه داد: حتی پادشاهان ایران نیز در توسعه این حرم‌ها نقش داشتند و امکاناتی، چون کانال‌های آبیاری، حمام، کتابخانه و تأسیسات مختلف در نجف اشرف ایجاد کردند. به همین دلیل مسئله عتبات برای ایرانیان اهمیت تاریخی دارد و همیشه جایگاه ویژه‌ای برای دوستداران اهل بیت داشته است.

همایش علمی عتبات و انتشار آثار پژوهشی

وی تصریح کرد: دانشگاه اصفهان به عنوان مأموریت علمی خود، شناخت تاریخ و فرهنگ ایرانیان و فرهنگ عتبات را در هم آمیخته و بر تقویت همبستگی و وحدت میان مسلمانان، به ویژه ملت‌های ایران و عراق، تأکید داشته است. همچنین همایش به بررسی دستاورد‌ها و چالش‌های بازسازی عتبات، تحولات تمدنی عتبات و نقش زیارت اربعین و راهپیمایی اربعین در آینده جهان اسلام پرداخته است.

دبیر همایش افزود: محور‌های همایش شامل مسائل سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، هنری، اقتصادی و علمی مرتبط با عتبات است؛ از جمله تأثیر زیارت ائمه علیهم‌السلام از نظر سیاسی و اجتماعی، نگاه مستشرقان و اروپاییان، هنر‌های اسلامی در ضریح‌سازی و کاشی‌کاری، نقش بازاریان و صنعتگران ایرانی، تأثیرات اقتصادی و گردشگری و مهاجرت‌های ایرانیان در عراق و چاپ مجلات فارسی در نجف.

منتظرالقائم گفت: بر اساس دستور ریاست دانشگاه، کمیته علمی در اردیبهشت ۱۴۰۳ تشکیل شد و طی مدت یک سال و چند ماه، ۲۵۰ مقاله دریافت و پس از داوری و اصلاح انتخاب شد. این مقالات در دو جلد فارسی و یک جلد عربی منتشر شد و دو مجله علمی-پژوهشی نیز از آنها انتخاب شد؛ یکی «پژوهشنامه تاریخ تشیع» در تهران و دیگری «فرهنگ و تمدن اسلامی».

وی افزود:کتاب‌هایی نیز در دست انتشار است؛ شامل «تبیین جایگاه ایرانیان در نجف اشرف» به زبان عربی و انگلیسی، و کتابی درباره نقش ستاد عتبات استان اصفهان و نقش اصفهانیان در عتبات که با مصاحبه و پژوهش تهیه شده است. همچنین سه کتاب دیگر از دانشمندان عراقی در این زمینه منتشر خواهد شد.

مشارکت گسترده دانشگاه‌ها و مهمانان بین‌المللی

منتظرالقائم بیان کرد: لازم می‌دانم از جناب آقای جعفر عسکری، گلستان‌سلام گجی، دکتر نوریزی، جناب آقای صادقی و همکارانشان که شبانه‌روز تلاش می‌کنند، همچنین ریاست دانشگاه دکتر پورکزاده، همکاران دبیرخانه، و تمامی دانشگاه‌های ایران و عراق که همکاری داشتند تشکر کنم. دانشگاه‌هایی همچون دانشگاه بغداد، دانشگاه اهل بیت کربلا، دانشگاه امام صادق علیه‌السلام، دانشگاه امام کاظم علیه‌السلام و دیگر مراکز پژوهشی عراق در این همایش مشارکت داشته‌اند.

وی افزود: مهمانانی از کشور‌های عراق، مصر، لبنان، بحرین، نیجریه، پاکستان، نیوزیلند و یمن حضور دارند و مقالات در پنل‌های مختلف ارائه می‌شوند؛ شامل پنل تاریخ و فرهنگ، پنل مردم‌شناسی و جامعه‌شناسی، پنل فرهنگ و علوم اسلامی، پنل هنر، مکتوبات، اسناد و مدارک عتبات، پنل انقلاب اسلامی، اندیشه سیاسی، محور مقاومت و زیارت اربعین، پنل معماری و مشاهیر ایرانی و غیرایرانی در عتبات، و پنل بین‌رشته‌ای شامل مدیریت و اقتصاد.

منتظرالقائم خاطرنشان کرد: این همایش تا روز سه‌شنبه ۲۹ مهر ادامه دارد و تاکنون ۱۰ پیش‌همایش برگزار شده است. پیش‌همایش‌های بعدی نیز در شهر‌های مشهد، قم و اصفهان برگزار خواهد شد.

بازسازی عتبات میراث عشق و ایمان شیعیان است

در ادامه حجت‌الاسلام مهدی گرجی، مسئول امور روحانیون ستاد توسعه و بازسازی عتبات و عالیات استان اصفهان، اظهار کرد: همواره شنیده‌ایم که گذشته چراغ راه آینده است و پیشینیان برای ما عبرتی هستند، مشروط بر آنکه در گذشته تأمل و تدبر داشته باشیم.

وی افزود: ستاد توسعه و بازسازی عتبات در عرصه بازسازی مقدسات در عراق و دیگر نقاط جهان تشیع فعالیت می‌کند و در این مسیر ابتکار‌های بزرگی در حوزه بازسازی داشته است. این اقدامات ریشه در سابقه تاریخی عشق و علاقه ملت ایران و شیعیان به اهل بیت عصمت و طهارت دارد.

گرجی تصریح کرد: بررسی سابقه تاریخی بازسازی عتبات نشان می‌دهد که شیفتگی، محبت و عشق مردم ایران به اهل بیت همواره موج می‌زده است. این عشق و محبت که در کتاب محبت به اولیای خدا نیز بازتاب یافته، زمینه تربیت و رشد ایمان و عشق معنوی را فراهم می‌کند. به همین دلیل، هر کسی که قدم در این مسیر می‌گذارد، مشکلاتش برطرف می‌شود و به پاکی و آرامش معنوی دست می‌یابد.

وی خطاب به اصحاب رسانه افزود: شما امانتداران معنوی، فرهنگی و خبری جامعه هستید و از شما انتظار می‌رود که در اطلاع‌رسانی و ارتباط با اهل بیت، چه در داخل کشور و چه در اماکن زیارتی مشهور مانند بارگاه امام رضا (ع)، حضرت معصومه (س)، حضرت عبدالعظیم (ع)، حضرت احمد بن موسی (ع) در شیراز و دیگر مکان‌های متبرکه، به شیوه‌ای زیبا و حکیمانه عمل کنید. این اطلاع‌رسانی‌ها نه تنها آثار فرهنگی و معنوی دارد، بلکه برکات فراوانی را نیز به همراه می‌آورد.