ارائه تسهیلات به موکبها با هدف ایجاد بستر مناسب برای تکریم زائران اربعین حسینی، نقش کنگره عظیم اربعین در ایجاد امنیت منطقه و نزدیکی دو ملت ایران و عراق و جایگاه اربعین در مناسک مذهبی ازجمله نکاتی بود که سخنرانان در این همایش به تبیین آنها پرداختند.
* خاموشی: هیچ دولتی توان تأمین بودجه موکبهای اربعین را ندارد
رئیس سازمان اوقاف وامور خیریه در این همایش با بیان اینکه جبهه مقاومت ادامه راه عاشورا است و آیات قرآن چراغ راه این حرکت الهی محسوب میشود، گفت: موکبداران با ایثار از داشته و نداشته خود برای خدمت به زائران هزینه میکنند و این حرکت مردمی است، نه دولتی.
حجتلاسلام مهدی خاموشی با اشاره به پیوستگی تاریخی و معنوی میان نهضت عاشورا و حرکتهای مقاومت اسلامی در دوران معاصر گفت: امروز جبههای به نام مقاومت در برابر نظام سلطه قد علم کرده که ریشههای عمیق آن به عاشورا و پیام تاریخی امام حسین (ع) بازمیگردد.
وی افزود: اگر امروز ما از مفاهیمی مانند جهاد، ایثار و خدمت بیمنت سخن میگوییم، اینها همه میراث فرهنگ عاشورایی هستند که در بستر انقلاب اسلامی، دفاع مقدس و اکنون در جبهه مقاومت منطقهای تبلور یافتهاند.
رئیس سازملن اوقاف با بیان اینکه بعد از پایان جنگ تحمیلی، جبهه مقاومت بهعنوان امتداد فرهنگی و عملی آن دوران شکل گرفت، تصریح کرد: در سالهای اخیر شاهد ظهور الگوهایی، چون سردار شهید حاج قاسم سلیمانی بودهایم که همان روحیه عاشورایی را در میدانهای مبارزه زنده کرد. به واقع، اگر بخواهیم پیام عاشورا را در عصر خود به سرفصلهایی تقسیم کنیم، میتوانیم به انقلاب اسلامی، دفاع مقدس و جبهه مقاومت اشاره کنیم. اینها تنها بازتاب سیاسی نیستند، بلکه جلوههایی از استمرار فرهنگ عاشوراست.
حجتالاسلام خاموشی با بیان اینکه امروز جریان استکبار بهصورت علنی و آشکار با جبهه مقاومت مواجه شده، گفت: دشمن دیگر در لفافه سخن نمیگوید. امروز حتی رئیسجمهور آمریکا، ترامپ ملعون، در سخنرانیها و محافل مختلف آشکارا از دشمنی با ایران و جبهه مقاومت سخن میگوید. آنها موضوع نه جنگ و نه صلح را مطرح کردند که هدفشان تنها این است که پیشرفت ملت را متوقف کنند.
وی ادامه داد: در چنین شرایطی، قرآن کریم برای ما تابلو و نقشه راه است. آیات متعددی مستقیماً با مفاهیمی مانند جهاد، غنیمت، ایثار، و ولایت پیوند دارند. برای نمونه، داستان غنیمت در قرآن که در سوره انفال آمده، بهخوبی نشان میدهد که خداوند چگونه میان مهاجران و انصار تقسیم غنائم را انجام داد. بیشتر غنائم به مهاجران رسید، اما هیچیک از انصار اعتراضی نکردند، چرا که نیتشان خالص بود و آنچه داشتند در راه خدا گذاشته بودند.
حجتالاسلام خاموشی افزود: امروز هم در جبهه مقاومت، بهویژه در جریان پیادهروی اربعین، شاهد تکرار همین فرهنگ هستیم. موکبداران ایرانی و عراقی، بدون هیچ چشمداشتی، آنچه دارند و ندارند را خرج زائران سیدالشهدا (ع) میکنند. برخی حتی بدهکار میشوند، اما باز هم حاضرند این راه را ادامه دهند و سال بعد بدهی خود را با افتخار پرداخت میکنند.
رئیس سازمان اوقاف در بخش دیگری از سخنان خود گفت: موکبداران، چه در ایران و چه در عراق، تنها به دنبال خدمت به خلق نیستند بلکه این خدمت، ریشه در محبت عمیق به خداوند، اولیای الهی، و پاکان روزگار دارد. وقتی وارد موکبهای عراقی میشویم، با نهایت احترام، محبت و پذیرایی مواجه میشویم. این میزان خدمت و فداکاری، از ایمان ریشهدار این مردم به خاندان اهلبیت (ع) سرچشمه میگیرد.
حجتالاسلام خاموشی با تأکید بر مردمی بودن این حرکت عظیم گفت: حجم هزینههایی که برای برپایی موکبها صرف میشود، بهقدری بالاست که هیچ دولتی بهتنهایی توان پشتیبانی از آن را ندارد. اینکه کسی انتظار داشته باشد دولتها بتوانند جایگزین این لشکر مردمی شوند، تصوری اشتباه است. تمام عظمت این حرکت در مردمی بودن آن است. موکبداران، با ایثار، فداکاری و استفاده از اندوختههای خود حتی آنچه ندارند، این خدمت بزرگ را ممکن کردهاند.
وی در پایان تصریح کرد: پیادهروی اربعین، نماد تمدنسازی اسلامی و وحدت امت است. این مسیر، همان راه حسینبنعلی (ع) است که امروز در قالب جبهه مقاومت و خدمت خالصانه به زائران، تجلی یافته است. باید قدر این فرهنگ را دانست و اجازه نداد نگاههای مادیگرایانه، رنگ اخلاص را از آن بگیرد.
*امسال امنترین و مردمیترین اربعین تاریخ رقم خورد
رئیس ستاد مرکزی اربعین در این همایش با بیام اینکه امسال امنترین پیادهروی اربعین در طول سالهای گذشته برگزار شد، گفت: اربعین۱۴۰۴ بدون هیچ حادثه امنیتی در ایران و عراق و با حضور رکوردشکن زائران با موفقیت چشمگیری همراه بود.
علی اکبر پورجمشیدیان ضمن قدردانی از تلاشهای بیوقفه خواهران و برادران فعال در این حوزه، اظهار داشت: ستاد اربعین بیشتر از دیده شدن، دل در گرو خدمت به زائران دارد.
وی با اشاره به اهمیت جنبه مردمی اربعین، گفت: برخی با داشتن امکانات و برخی حتی بدون داشتن، با هر آنچه در اختیار داشتند به زوار سیدالشهدا (ع) خدمت کردند؛ برخی حتی گاو و گوسفند قربانی کردند. این هنر و عظمت مردمی اربعین است.
پورجمشیدیان مسئولیت خدمت به زائران اربعین را افتخاری بزرگ دانست و افزود: من به عشق اربعین وارد وزارت کشور شدم و این مسیر، علیرغم سختیها، هر سال با نیت خالص و اراده جمعی به پیش میرود.
رئیس ستاد مرکزی اربعین درباره مسائل امنیتی تأکید کرد: امسال امنترین اربعین در طول سالهای گذشته بود؛ نه در عراق و نه در ایران هیچ حادثه امنیتی جدی رخ نداد.
وی با اشاره به رشد چشمگیر حضور زائران، گفت: با وجود گرمای شدید هوا، ۴ درصد افزایش حضور داشتیم و همچنین حضور اتباع خارجی ۱۶ درصد بیشتر شد.
پورجمشیدیان به مشکلات حمل و نقل نیز اشاره کرد و افزود: استانداران و وزارت راه به دنبال تأمین اتوبوس برای مرزهای شلوغ بودند. البته در مرز مهران کمبود موقتی اتوبوس داشتیم و برخی زائران خواهان اتوبوس VIP بودند که این موضوع در استانهای تهران، البرز و اصفهان باعث معطلیهایی شد که از آنها عذرخواهی میکنیم و امیدواریم سال آینده بهتر شود.
وی با اشاره به کاهش ۴۰ درصدی تلفات، مجروحان و بیماران نسبت به سال گذشته، گفت: با وجود گرمای هوا، سایهبانهای نصب شده اختلاف دمای قابل توجهی ایجاد کرد که به حفظ سلامت زائران کمک کرد و باید از مردم ایران و عراق برای این همکاری قدردانی کنیم.
*پلارک: انبار دائمی موکبداران در عراق احداث میشود
رئیس ستاد پشتیبانی از جبهه مقاومت نیز در این همایش، با بیان اینکه موکبهای اربعین باید از خیمه به ساختمانهای دائمی منتقل شوند، گفت: انبارهایی برای تجهیزات موکبداران در عراق راهاندازی خواهد شد تا خدمات بهتر، پایدارتر و مردمیتر به زائران ارائه شود.
حسن پلارک با گرامیداشت یاد شهدا و قدردانی از خادمان مسیر اربعین، گفت: امسال اربعینی کمنقص را پشت سر گذاشتیم هرچند نواقصی وجود داشت، اما آنقدر محدود بود که میتوان واژه بینقص را برای آن بهکار برد.
وی با اشاره به ساماندهی اسکان و تغذیه زائران، اظهار داشت: حضور میدانی رئیس کمیته اسکان و تغذیه از حدود یک ماه پیش از اربعین در مرز و خاک عراق، در کنار برنامهریزی دقیق، باعث شد فرآیند خدمترسانی و پذیرایی به شکل مطلوبی انجام شود.
رئیس ستاد پشتیبانی از جبهه مقاومت از انجام پروژههای زیرساختی مهم در عراق خبر داد و گفت: از جمله اقدامات اساسی، تملک زمین و احداث انبار برای نگهداری تجهیزات موکبهاست. با توجه به تردد چند هزار کامیون در ایام اربعین از مرزها، کاهش حمل تجهیزات اولیه به عراق و انتقال محدود فقط به وسایل شخصی خادمان میتواند فشارها را بهشدت کاهش دهد.
او ادامه داد: امروز با تجهیز موکبها به امکاناتی مثل یخساز و سامانههای تأمین آب، دیگر نیازی نیست موکبها چند کامیون آب یا یخ با خود حمل کنند. این تحولات بخشی از هدف بزرگتر ماست اینکه اربعین، کاملاً مردمی شود و نیازی به حضور مستقیم دولتها در اجرا نباشد.
پلارک با تأکید بر لزوم استمرار این حرکت عظیم مردمی گفت: باید اربعین را بهعنوان یک جریان دائمی و منظم تلقی کنیم؛ نه فقط یک رویداد سالانه. زیرساختهای تردد زائران نیز باید تقویت شود و دستگاههایی مانند وزارت راه، شهرداریها و پلیس راهور، همانطور که برای ایام نوروز برنامهریزی میکنند، برای اربعین نیز مسئولیتپذیر باشند.
وی در ادامه از تلاشها برای تبدیل موکبهای سیار به موکبهای دائمی و ساختمانی خبر داد و گفت: بنا داریم با همکاری کمیته اسکان و تغذیه، زمینهایی که موکبداران خریداری کردهاند را بهنام شرکتها ثبت کنیم تا در آینده با مشکلات حقوقی مواجه نشوند.
پلارک افزود: در قالب یک قرارداد سهجانبه بین موکبداران، ستاد و کمیته اسکان، نقشه و طرح ساختمان ارائه خواهد شد و مراحل ساخت موکبهای دائمی آغاز میشود. بهاین ترتیب، زائران اربعین بهجای چادر و خیمه، در اماکن ساختمانی مستقر خواهند شد.
وی همچنین گفت: امسال نزدیک به ۴۰ موکبدار در منطقه تعلیم اسکان یافتند و ساختمانهایی با امکانات مناسب در اختیار آنان قرار گرفت. این روند توسعهای در حال گسترش است و با همکاری همهجانبه نهادها، میتوان شرایط خدمترسانی را هر سال بهتر کرد.
*اربعین؛ شعلهای که هرگز خاموش نمیشود
یک استاد دانشگاه و کارشناس دینی با بیان اینکه اربعین نماد جاودانه عشق و ایثار است که هر سال میلیونها زائر را از سراسر جهان گرد هم میآورد، گفت: این زیارت بینظیر، جلوهای زنده از ولایت امام حسین (ع) و شعلهای فروزان در تاریکیهای زمانه محسوب میشود.
حشمت الله قنبری، درباره اهمیت معنوی اربعین اظهار داشت: اسلام مانند سکهای دو رو دارد؛ یکی در غدیر خم و دیگری در عاشورا ضرب شده است.
قنبری افزود: حادثه عاشورا بسیار شگفتانگیز و فراتر از درک معمول انسانهاست. اگر غدیر را به عنوان روی اول این سکه الاهی و ولایت امامان بدانیم، جلوههای آن را در اربعین میتوان دید.
وی همچنین توضیح داد: اربعین، چهلمین روز یک رویداد است که در فرهنگهای مختلف وجود دارد، اما اغلب تنها در سال نخست برگزار میشود. فقط اربعین امام حسین (ع) است که هر سال تازهتر شده و مفهوم حق را به نمایش میگذارد.
قنبری به تجربه شخصی خود اشاره کرد و گفت: هیچگاه زائر واقعی امام رضا (ع) نبوده، زیرا زیارت واقعی زمانی است که انسان از وابستگیهای دنیوی آزاد شود.
وی درباره ویژگیهای زیارت اربعین توضیح داد: در این زیارت سلام به امام به صورت غائب فرستاده میشود یعنی زائر سلام خود را از طریق خدا به امام حسین (ع) میرساند.
قنبری ادامه داد: در زیارت اربعین امام حسین (ع) به عنوان دوست نجیب خدا و خلیل الهی یاد میشود. زندگی ایشان پس از رحلت پیامبر (ص) پر از سختی بوده و در این زیارت اشاره شده که امام اسیر کربات، اوج همه دردها بوده است.
این کارشناس دینی خاطرنشان کرد: امام حسین (ع) غصه داشت، چون میدید افرادی که برای رضای خدا وضو و روزه گرفتهاند، آمادهاند تا علیه او قیام کنند و به شهادتش برسانند.
*فتاح: اربعین توانست کینههای جنگ را به دوستی تبدیل کند
رئیس ستاد اجرایی فرمان امام نیز در این همایش گفت: اربعین توانست کینههای جنگ را به دوستی و محبت تبدیل کند و پیوند عمیقی میان مردم ایران و عراق ایجاد کند، مسیری که با عشق و ایثار ادامه دارد.
پرویز فتاح مسیر نجف تا کربلا را همچون مسیر صفا و مروه دانست و تاکید کرد: این راه به برکت شهدا و سردار شهید حاج قاسم سلیمانی باز شده است.
وی افزود: حضور در این مسیر تنها با عقلانیت ممکن نیست بلکه عشق و ایمان عمیق زائران، تحمل سختیها را ممکن میسازد.
فتاح با اشاره به اینکه اربعین همچون دانشگاهی است که درسهای اخلاق و ایثار به انسان میآموزد، گفت: در این ایام مردم با روحی متفاوت و صبوری بینظیر حاضر میشوند.
وی افزود: رفتار مردم عراق در ایام اربعین نسبت به سایر روزها تغییر میکند و این حرکت حال و هوای خاصی به آنان میبخشد.
رئیس ستاد اجرایی فرمان امام تصریح کرد: حضور میلیونی زائران در شرایط سخت امسال پیام روشنی دارد؛ مردمی که با جان و دل آمدهاند و اگر شرایط بهتری فراهم شود، کنترل جمعیت بسیار دشوارتر خواهد بود.
فتاح با اشاره به جنگ هشت ساله ایران و عراق گفت: امروز جای کینه، محبت و ایثار نشسته است که این لطف خداوند و عنایت امام حسین است.
رئیس ستاد اجرایی فرمان امام از همکاری گسترده دستگاههای مختلف تشکر کرد و گفت: ستاد اجرایی فرمان امام در حوزه تامین آب، بهداشت، درمان و دیگر خدمات در کنار ستاد اربعین فعالیت میکند.
وی افزود: تلاش شده تا دهها هزار نفر از مناطق محروم نیز بتوانند در این راهپیمایی عظیم حضور یابند. باید بدانیم خدمت به زوار اربعین سرمایهگذاری در راه خدا است، نه هزینه.
*مرز چیلات اربعین آینده محل تردد زوار خواهد بود
استاندار ایلام نیز در این همایش با تاکید بر اینکه در ایام اربعین بیش از سه میلیون و ۳۰۰ هزار زائر از مرز بینالمللی مهران تردد داشتند گفت: سال آینده مرز چیلات نیز در کنار مرز مهران محل تردد زوار خواهد بود.
احمد کرمی با تاکید براینکه موکبداران زینت لشکر زوار اربعین حسینی (ع) هستند اظهار کرد: اربعین امسال منظم و به صورت مردمی برگزار شد.
وی با تاکید بر اینکه در مرز بینالمللی مهران به عنوان پرترددترین مرز اربعین شاعر حضور میلیونی زوار بودیم افزود: در ایام اربعین بیش از سه میلیون و ۳۰۰ هزار زائر از مرز بینالمللی مهران تردد داشتند.
استاندار ایلام با اشاره به تردد بیش از هشت میلیون نفر از مرز بینالمللی مهران در طول سال تصریح کرد: مردم استان ایلام، افتخار خادمی زائران اربعین حسینی (ع) را دارند.
کرمی اضافه کرد: اربعین سال جاری بیش از ۴۰۰ موکب مشغول خدمت رسانی به زوار اربعین بودند.
وی با تاکید بر اینکه در سال آینده مرز چیلات در کنار مرز مهران هم محل تردد زوار خواهد بود، گفت: مرز چیلات با کمک و همکاری مسئولان ارشد کشوری و دیپلماسی فعال مرزی و تعامل با همتایان خود در عراق بازگشایی شده است.
استاندار ایلام اضافه کرد: لازم است از همین امروز برنامهریزی لازم برای خدماتدهی به زوار در مرز چیلات در کنار مرز مهران در دستور کار ستاد مرکزی اربعین کشور قرار گیرد.