تکفیری‌ها چگونه گلدسته‌های حرم سامرا را منفجر کردند؟

۲۳ محرم روزی است که در تاریخ شیعه به عنوان یکی از تلخ‌ترین وقایع معاصر ثبت شده است. روزی که حرم امامین عسکریین علیهماالسلام در سامرا به دست گروه‌های تکفیری و عوامل وهابی هدف بمب‌گذاری قرار گرفت.
صبح روز ۲۳ محرم سال ۱۴۲۷ قمری (۱۳۸۴ شمسی) در حالی که هزاران زائر در حرم حضور داشتند و فضا مملو از شور و ارادت بود، ناگهان صدای مهیب انفجار فضای مقدس حرم را درهم شکست. این انفجار توسط عوامل تندرو و گروه‌های وابسته به جریان وهابی طراحی و اجرا شده بود.

این بمب‌گذاری ابعاد جدیدی به مسئله امنیت اماکن مقدس در عراق داد. انفجار سبب تخریب گسترده‌ای در قسمت‌های مرکزی حرم شد. از جمله بخش‌هایی از گلدسته‌ها، سقف و دیوار‌های اطراف که بخش عمده‌ای از تاریخ معماری اسلامی و شیعی را در خود جای داده بودند.
بر اساس گزارش‌ها، حمله با دقت و برنامه‌ریزی بالا انجام شد. گروهی از مهاجمان مسلح با نفوذ به داخل محوطه حرم، ابتدا به خادمان و نیرو‌های حفاظتی حمله کردند. درگیری مسلحانه‌ای که میان مهاجمان و خادمان به وقوع پیوست، شدت خشونت و میزان عزم آن‌ها برای رسیدن به هدفشان را نشان می‌داد.
مهاجمان با استفاده از بمب‌های دست‌ساز و مواد منفجره قوی، اقدام به بمب‌گذاری کردند. انفجاری که چندین نقطه حساس حرم را هدف گرفت. صدای انفجار چنان مهیب بود که حتی از فاصله‌های دور نیز به گوش می‌رسید و منجر به تخریب گلدسته‌های طلایی سمت چپ و راست حرم شد. این تخریب، نه تنها به بنا‌های فیزیکی حرم ضربه زد، بلکه دل‌های هزاران زائر و شیعیان سراسر جهان را جریحه‌دار کرد.
پس از این حمله نخست، در سال ۱۳۸۶ هجری شمسی (۲۷ جمادی‌الاول ۱۴۲۸ قمری)، بار دیگر حرم مورد بمب‌گذاری قرار گرفت. این بار، مهاجمان با حمله به خادمان حرم پس از درگیری صدای انفجار مهیب و تخریب کامل گلدسته‌های سمت چپ و راست بارگاه به گوش رسید که نشان از شدت و برنامه‌ریزی دقیق این اقدام داشت. حتی در سال ۱۳۹۳ هجری شمسی نیز داعش، این گروه تکفیری و افراطی، قصد حمله به حرم را داشت که با مقاومت مردمی و نیرو‌های امنیتی ناکام ماند.
حمله به حرم امامین عسکریین، صرفاً یک عمل تروریستی نبود بلکه حامل پیام‌های عمیق سیاسی و مذهبی بود. این گروه‌های تندرو و وهابی با هدف نابودی نماد‌های مقدس شیعی و ایجاد اختلافات فرقه‌ای، دست به چنین اقدامی زدند.
از منظر مذهبی، افکار وهابی بر این باور است که بنا کردن بر قبور و زیارت آن‌ها حرام است و این مکان‌ها را به عنوان مکانی برای شرک‌آلودگی معرفی می‌کنند. به همین دلیل، این گروه‌ها نه تنها تخریب حرم امامین عسکریین بلکه تخریب قبور مطهر بقیع و دیگر اماکن مقدس را نیز در سابقه جنایات خود دارند.
از نظر سیاسی، این حملات ابزاری در دست برخی قدرت‌ها و کشور‌ها بود که می‌خواستند با ایجاد هرج و مرج و تفرقه، نفوذ شیعیان در منطقه را تضعیف کنند. این اقدامات باعث تشدید جنگ‌های داخلی و اختلافات مذهبی در عراق و منطقه شد و به‌طور مستقیم بر ثبات سیاسی و اجتماعی تأثیر گذاشت.
این حمله همچنین باعث واکنش شدید شیعیان در سراسر جهان شد. تجمعات اعتراضی، اعلام همبستگی و کمک‌های نقدی و غیرنقدی برای بازسازی حرم آغاز شد. این وحدت و همکاری، پیامی روشن به جهان بود که شیعیان تحت هیچ شرایطی اجازه نخواهند داد ارزش‌های دینی و مقدساتشان از بین برود.
پس از تخریب گسترده، بازسازی حرم امامین عسکریین یکی از مهم‌ترین اولویت‌های شیعیان در جهان شد. با حمایت مالی گسترده از شیعیان کشور‌های مختلف و البته فعللیت ستاد بازسازی عتبات، بازسازی آغاز و در سال ۱۳۹۴ شمسی به پایان رسید.
این بازسازی نه تنها تعمیر بنا‌های تخریب شده بود، بلکه نمادی از مقاومت در برابر دشمنی‌ها و پایبندی به دین و فرهنگ شیعی محسوب می‌شد. هر سنگ و هر گلدسته‌ای که مجدداً برپا شد، پیام‌آور امید، صبر و ایستادگی در برابر ظلم و زور بود.
امروز که سالروز این فاجعه تلخ است، باید با دقت بیشتری به ابعاد آن نگاه کرد. حادثه ۲۳ محرم یادآور خطر جدی افراطی‌گری، تندروی و نفوذ دشمنانی است که تنها هدفشان نابودی ارزش‌های مقدس مسلمانان و ایجاد شکاف میان آنان است.
در شرایط فعلی منطقه که بحران‌های متعدد از سوریه تا عراق و یمن، عرصه جولان گروه‌های تروریستی و دخالت‌های خارجی است، مسلمانان بیش از هر زمان دیگری نیازمند هوشیاری و اتحاد هستند. بحران سوریه، به ویژه، نمونه‌ای از پیامد‌های فاجعه‌بار عدم وحدت و ضعف در مقابله با نفوذ دشمنان است.
رژیم صهیونیستی و قدرت‌های استعماری منطقه با حمایت از گروه‌های تندرو و افراطی، در پی بهره‌برداری از این تفرقه‌ها برای تحکیم جایگاه خود هستند. تنها راه مقابله با این نقشه‌ها، حفظ وحدت، تقویت روحیه مقاومت و مراقبت از اماکن مقدس و ارزش‌های دینی است.