مرمت و احیای ایوان تاریخی نجف اشرف و گلدسته های حرم مطهر امام علی(ع)

ایوان تاریخی نجف: طرح مرمت خشت‌های مطلای ایوان نجف در سه فاز تعریف شده که در مرحله نخست عملیات مرمت بخش جنوبی و گلدسته آن صورت گرفت و سپس در اسفند ماه 1400 فاز دوم این طرح با حضور علما و جمعی از صاحب نظران و چهره های برجسته ی عراقی و ایرانی افتتاح گردید.

فاز سوم و پایانی این طرح نیز شامل بخش مرکزی، سردر ورودی و تاج ایوان است. براساس این طرح، خشت‌های مسی آسیب دیده حرم مطهر علوی که در زمان نادرشاه و به دست استادکاران ایرانی با روکشی از طلا پوشانده و نصب شده بود، پس از قرن‌ها دوباره توسط متخصصان کشورمان مرمت می‌شود. طلای مورد نیاز این طرح را آستان قدس علوی با همت خیرین عراقی تامین می‌کند.

مناره‌ها و ایوان نجف اشرف از مهمترین بخش‌های عمارت تاریخی حرم مطهر علوی و از میراث ارزشمند هنر و معماری ایرانی عصر نادری است.

حفاظت، مرمت و احیاء آثار تاریخی معماری ایرانی و اسلامی در اعتاب مقدسه از رسالت‌های ستاد بازسازی عتبات است. طرح ترمیم و تجدید طلاکاری مناره‌ها و ایوان نجف اشرف در سه مرحله طراحی شده و در حال انجام است.

در مرحله نخست پروژه ترمیم مناره جنوبی را آغاز کردیم و در ابتدا و پیش از جدا نمودن خشت‌های قدیمی، تمامی آن‌ها شماره گذاری شد تا پس از ترمیم و تجدید طلاکاری، همان خشت در جای اول خود نصب شود.

مدیر صنعتی هنری ستاد بازسازی عتبات عالیات در این باره اعلام کرد: «تعداد خشت‌های مناره جنوبی ۴ هزارو ۵۱۳ قطعه بود که تا کنون ۳ هزارو ۶۸۷ خشت ترمیم و طلاکاری و نصب شده است.»

تاکنون  ترمیم قسمت فوقانی آرامگاه مقدس اردبیلی که زیر مناره واقع شده است به پایان رسیده است.

در مرحله دوم طرح، مناره شمالی ترمیم شده است. تعداد خشت‌های این مناره ۴ هزارو ۵۰۸ است.

وی گفت: در حال حاضر ترمیم سازه و زیرساخت مناره با استفاده از آجر و الیاف کربنی در حال انجام است و سنگ مرمر در قسمت پایه یا سکوی مناره و قسمت فوقانی آرامگاه علامه حلی ترمیم شده است.

مرحله سوم پروژه، ترمیم ایوان نجف است. تعداد خشت‌های ایوان یکهزارو ۷۰۵ قطعه است و در بخش فوقانی آرامگاه مقدس اردبیلی مراحل ترمیم به انجام رسیده است.


گلدسته های حرم:

بر اثر اصابت تیرو ترکش‌های ناشی از درگیری سال‌های اخیر، بعضی از خشت‌ها، آسیب فراوانی دیده بود که در مراحل مرمت به سختی ترمیم و بازسازی شد.

فرآیند فنی و پیچیده‌ای شامل آنیل، صافکاری، گونیا، ساب زنی، تیکه‌گذاری و جوشکاری انجام شد که پس از پرداخت‌کاری، هر خشت مسی با حدود ۱۰ میکرون آبکاری نیکل و ۱۰ میکرون طلا به مساحت ۲۹۰ متر مربع پوشش داده شد.

گذشته بیش از ۷ هزار نفر- ساعت روی این طرح کار شده است.تعداد خشت‌های ترمیم شده مناره جنوبی بیش از ۴ هزار قطعه است.

در این طرح، اتاقک موذنه گلدسته نیز به‌صورت کامل بازسازی شد.به دلیل پوسیدگی و ریختن ملات بین آجر‌های گلدسته، ساقه پائینی، بالایی و اتاقک موذنه نیز با مصالح روز، بازسازی و در برابر زلزله مقاوم سازی شد.

یوسف شیخ راضی تولیت آستان علوی نیز در این آئین ضمن تجلیل از عوامل اجرایی گفت: طرح مرمت و بازسازی مناره جنوبی ایوان نجف به‌گونه‌ای اجرا شد که خللی در روند تشرف و زیارت زائران ایجاد نشود.